آسیب شناسی سازمانی (organizational pathology)
بخش پنجم: هنر تشخیص آسیب های سازمانی
بسیاری از مشکلات و معضلات پیچیده ی سازمان های امروزی، تبدیل به انگیزه ای برای به چالش کشیدن مدیران و شکل گیری راه حل ها و خلاقیت های افراد در سازمان ها شده است، به طوری که امروزه وجود حد معینی از تنش و کشمکش را برای سازمان ها توصیه می نمایند. زیرا که اختلاف سطح در ارائه ی دیدگاه ها، ایده ها و راه حل ها موجبات تبادل نظرات، عقاید و هم اندیشی ها را پدید آورده و نوعی تعامل گروهی را در سازمان ایجاد می نماید که باعث شکل گیری فرهنگ و جو پویایی در سازمان ها میشود. امروزه وجود چنین جوی برای غنیسازی فرهنگ سازمانی بسیار مفید و لازم است، زیرا موجب میشود که مسائل و مشکلات سازمان از زوایای گوناگون دیده شود و تفسیرها و قرائتهای جامع تری برای تجزیه و تحلیل و شناخت سازمانها، اهداف و عملکردهای آنها به وجود آید. امروز هنر قرائت سازمان آنگونه که «گرت مرگان» در کتاب «انگاره های سازمانی/سیمای سازمان» بیان شده است، یکی از مهارت های ادراکی لازم و استراتژیک برای مدیران عالی سازمان می باشد. چون تصمیمگیریهای استراتژیک در سطوح بالای سازمان هر قدر جامع تر و از دیدگاههای متنوع تری برخوردار باشد دقیق تر و درست تر بوده و از خطاهایی کمتری برخوردار خواهد بود.
به همین منوال، در آسیب شناسی سازمانی هم تشخیص درست علل و ریشه ی آسیب ها، وقتی صورت میگیرد که آسیب شناس سازمان، از سطوح و دیدگاه های مختلف به بررسی مسائل و معضلات سازمانی اقدام کند و الگوهایی را بکار ببرد که تنوع بیشتری را در بررسی سطوح و ساختارهای مختلف سازمانی داشته باشند. اینکه آسیب شناس سازمان کدام الگو را در عارضه یابی سازمان بایستی بکار ببرد بستگی به تجربه و هنر او در شناخت و تشخیص آسیب های سازمانی دارد. بنابراین به شمدیران توصیه میشود که در آسیب شناسی سازمان ها از متخصصان روانشناسی صنعتی و سازمانی مشاوره بگیرند.
بخش نخست گفتگو با متخصص روانشناسی صنعتی و سازمانی درباره ی آسیب شناسی سازمانها را در اینجا بخوانید.