گفتگو با متخصص روانشناسی صنعتی و سازمانی درباره ی آسیب شناسی سازمانها
بخش نخست
به مناسبت برگزاری دوره های آموزشی «آسیب شناسی سازمانی» توسط پایگاه روانشناسی صنعتی و سازمانی کندو، لازم دیدیم که گفتگویی با خانم دکتر پیری، متخصص برجسته ی روانشناسی صنعتی و سازمانی داشته باشیم که این روزها به عنوان یکی از اساتید ممتاز دانشگاه های کشور فعالیت میکنند و مشاور بسیاری از سازمان های بزرگ کشور می‌باشند.
از ایشان تقاضا کردیم تا به مهمترین پرسش هایی که در زمینه ی آسیب شناسی سازمانی، مطرح است پاسخ دهند
سوال نخست :امروزه چرا آسیب شناسی سازمانی بیشتر از هر زمان دیگری برای سازمانها ضرورت دارد؟
مدیر یک سازمان مانند پدر یک خانواده، سرپرست و نگهدارنده ی سازمان است.
همان طور که پدر یک خانواده مراقب این است که فرزندان همیشه سالم باشند، و به تغذیه ، آموزش، البسه، ظاهر و روحیه شان دقت میکند، مدیر سازمان هم مراقب سازمان است.آسیب شناسی موضوعی نیست که تنها مربوط به امروز یا دیروز باشد. در واقع روانشناسان صنعتی و سازمانی همانند مهندسان صنایع ؛ فرایندها، استانداردها، میزان تولید و میزان خطاهای کار را مهندسی میکنند و به کیفیت تولید و ارائه خدمات توجه دارند به این جهت که تشخیص دهند در کجاها کمبود وجود دارد تا آنها را جبران کنند، برطرف نمایند و ارتقا دهند و به روند عادی خودش برگردانند. برای همین مدیر سازمان همیشه باید این بحث آسیب شناسی را مد نظر داشته باشد.
در آسیب شناسی سازمانی، مدیر سازمان سعی میکند اگر مسئله‌ای در سازمان وجود دارد علل و ریشه های آن مسئله را پیدا کند و آنها را برطرف کند تا اینکه آسیب جدی تر نشود؛ چرا که آسیب ها ممکن است در ابتدا ظاهرشان عادی باشد و خیلی جدی بنظر نرسند. همچون پدری که می‌بیند کودکش دچار رنگ پریدگی و ضعف شده است و با بررسی این مسئله در می یابد که کودک غذای خوبی نخورده است؛ یک مدیر هم ممکن است متوجه شود که یکی از کارمندان روحیه ندارد و دچار کم کاری شده و تولید کمی داشته است. اگر به این موضوع رسیدگی نشود آسیب شدید تر شده و منجر به خطرات زیادی هم برای خود آن فرد و هم برای سازمان خواهد شد و بر کیفیت محصولات تولیدی و کیفیت خدمات ارائه شده توسط سازمان اثر خواهد گذاشت. لذا آسیب‌شناسی محدود به زمان خاصی نیست و همیشه بایستی همه فرآیندها و نیروهای انسانی مدام بررسی بشوند تا در صورت مشاهده ی مسائل ، علل و ریشه ی آن ها در سازمان شناسایی شوند. در آسیب شناسی، ماهیت آسیب های سازمانی این است که این آسیب ها، عموما از درون سازمان شکل می‌گیرند. اگر سازمانی به توانمند سازی اقدام نکرده باشد ممکن است فشار نیروهای بیرونی آن قدر زیاد شود که مدیر سازمان توان لازم برای کنترل و مدیریت سازمان را از دست دهد و حفظ یکپارچگی و تعادل میان فرایند های سازمان از دست برود. چرا چنین اتفاقی می افتد؟ چون تأثیر نیروهای بیرونی قوی تر از نیروهای درونی است. گاهی ممکن است نیروهای بیرونی نظیر عوامل محیطی (همچون عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره) ، آنقدر روی زندگی هریک از افراد سازمان تاثیر بگذارند که این تغییرات در زندگی فردی، باعث آسیب به کیفیت کار در درون محیط سازمان بشود. به همین دلیل وقتی تغییرات محیطی سازمانها شدید تر میشوند، آسیب های سازمانی جدی تر میگردند. امروزه با توجه به تغییرات شدیدی که با رشد تکنولوژی و پیچیده تر شدن روابط سازمانی ،در محیط بیرونی و درونی سازمان ها شاهد هستیم، و همچنین با توجه به مشکلاتی که در مسائل اقتصادی کشور ما و کشورهای دیگر وجود دارند، بحث آسیب شناسی سازمانی الزامی بنظر میرسد.
بخش دوم گفتگو با متخصص روانشناسی صنعتی و سازمانی درباره ی آسیب شناسی سازمانها را اینجا بخوانید.